Bệnh khô mắt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Bệnh khô mắt là loại bệnh khá phổ biến. Khô mắt gây ra cảm giác khó chịu, có thể gặp ở tất cả độ tuổi, đặc biệt là người lớn tuổi.

Bệnh khô mắt xảy ra do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy không quá nguy hiểm nhưng chứng khô mắt lại khó điều trị dứt điểm và thường gây ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt của người mắc. Cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh khô mắt qua bài viết chi tiết dưới đây!

1. Bệnh khô mắt là gì?

Nước mắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình duy trì thị lực và bảo vệ bề mặt nhãn cầu. Trong khi chớp mắt, nước mắt sẽ được dàn trải đều trên bề mặt của nhãn cầu. Việc này giúp nhãn cầu được bôi trơn, hạn chế nhiễm khuẩn mắt đồng thời giúp rửa trôi các bụi bẩn, dị vật và giữ cho bề mặt giác mạc luôn sạch sẽ.

Bệnh khô mắt xảy ra khi tình trạng lượng nước cần thiết để bôi trơn cho nhãn cầu không được sản xuất đủ. Hay nói cách khác, bệnh khô mắt xảy ra là do sự mất cân bằng giữa quá trình tiết và thoát nước mắt bao gồm:

• Lượng nước mắt không tiết đủ

Nước mắt tiết ra từ các tuyến nằm bên trong và xung quanh vùng mi mắt. Quá trình này sẽ giảm dần theo tuổi tác do các bệnh về mắt, toàn thân hoặc do tác dụng phụ của thuốc. Các yếu tố về thời tiết cũng làm giảm lượng nước mắt dẫn đến khô mắt.

• Nước mắt có chất lượng không tốt

Màng phim nước mắt ở người có 3 lớp: lớp nước, lớp mỡ và lớp nhầy. Mỗi lớp đảm nhiệm một chức năng riêng trong quá trình nuôi dưỡng và bảo vệ bề mặt nhãn cầu. Lớp mỡ phẳng có vai trò hạn chế sự bốc hơi nước của lớp nước. Bên cạnh đó, lớp nhầy giúp dàn đều phẳng nước mắt trên bề mặt giác mạc. Khi lượng nước mắt bị bốc hơi nhanh chóng hoặc không được dàn đều sẽ gây ra khô mắt. Ngoài ra một số bệnh lý như trứng cá đỏ, viêm bờ mi,… có thể gây nên những xáo trộn ở lớp nhầy, khiến mắt bị khô.

Khi khô mắt, mắt sẽ có cảm giác cay hoặc bỏng. Tình trạng khô mắt cũng có thể xảy ra trong một số trường hợp: trong phòng điều hòa, trên máy bay, nhìn máy tính trong thời gian dài,…

2. Dấu hiệu nhận biết chứng khô mắt

Khô mắt khiến người mắc luôn cảm giác mắt mệt mỏi, khô và bỏng rát. Tình trạng này khiến người bệnh nhìn lờ mờ, không rõ khi chớp mắt. Ngoài ra, mắt liên tục chảy nước mắt hoặc xuất hiện ghèn trắng nơi khóe mắt. Người mắc bệnh khô mắt thường có một số triệu chứng sau:

• Mắt luôn có cảm giác châm chích, khô rát, cộm như có cát trong mắt.
• Mắt hay trong tình trạng đỏ, nóng và chảy nước mắt nhiều.
• Suy giảm thị lực, ảnh hưởng sinh hoạt hằng ngày (khô mắt mức độ nặng).
• Mắt hay bị chói, cảm thấy có hào quang xung quanh mắt vào ban đêm.
• Mắt có nhiều ghèn xuất hiện ở khóe mắt hoặc các vùng xung quanh mi mắt.

Khô mắt có thể gây ra một số biến chứng như: nhiễm trùng mắt, bề mặt mắt bị tổn thương,… Trong đó phổ biến nhất là ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người mắc vì tầm nhìn không rõ.

3. Nguyên nhân nào gây ra bệnh khô mắt?

Theo các bác sĩ tại bệnh viện Mắt Thiên Thanh, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khô mắt. Tuy nhiên, dưới đây là những nguyên nhân phổ biến, thường gặp nhất:

3.1 Sự lão hóa tự nhiên của cơ thể

Lão hóa của mắt là một phần trong quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, bao gồm cả tình trạng khô mắt. Khi mắt dần thoái hóa, các protein tham gia cấu tạo nên màng phim nước mắt bị giảm đồng thời lượng nước mắt sản xuất ra cũng sẽ ít dần đi. Thông qua nghiên cứu, bệnh khô mắt thường gặp ở những người già có độ tuổi từ 65 tuổi trở lên.

3.2 Giới tính

Tỉ lệ người gặp tình trạng khô mắt ở nữ giới nhiều hơn so với nam giới. Đặc biệt, phái nữ thường có xu hướng bị khô mắt nhiều hơn khi mang thai, sinh sản do sự thay đổi về mặt hormone cơ thể.

Bên cạnh đó, một số người trong thời kỳ mãn kinh hoặc lạm dụng thuốc tránh thai cũng có thể bị khô mắt bởi sự biến đổi hormone trong cơ thể.

3.3 Tiền sử sử dụng thuốc

Một số người cần sử dụng thuốc trong thời gian dài để điều trị bệnh sẽ khiến lượng nước mắt tiết ra không đủ, gây khô mắt. Trong đó phổ biến là một số loại thuốc như:

• Nhóm thuốc kháng histamine chống kích ứng.
• Thuốc kháng viêm steroid.
• Nhóm thuốc có tác dụng giảm đau.
• Nhóm thuốc điều trị bệnh tăng lý huyết áp…

3.4 Vấn đề bệnh lý về mắt hoặc toàn thân

Theo các chuyên gia, bệnh nhân mắc bệnh tuyến giáp, đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp,… thường bị khô mắt do lượng vitamin A bị thiếu hụt.

Các vấn đề như viêm nhiễm bề mặt nhãn cầu, viêm nhiễm mi mắt hoặc các bất thường khác ở vùng mắt cũng có thể khiến mắt bị khô.

3.5 Điều kiện môi trường sống và làm việc

Người thường xuyên sử dụng thuốc lá hoặc tiếp xúc nhiều với khói thuốc sẽ có nguy cơ khô mắt cao hơn. Bên cạnh đó, môi trường sinh sống, làm việc thiếu độ ẩm hoặc trong thời tiết hanh khô, nhiều gió làm tăng khả năng bốc hơi nhanh của nước mắt cũng dễ gây ra khô mắt.

Tình trạng khô mắt ngày càng phổ biến hơn trong xã hội ngày nay, đặc biệt là những người làm văn phòng. Quá trình làm việc khiến mắt thường xuyên tiếp xúc với máy tính trong thời gian dài mà không chớp mắt khiến mắt dễ bị khô.

3.6 Các yếu tố khác

Tình trạng khô mắt thường xảy ra với một số bệnh nhân sau khi phẫu thuật tật khúc xạ hay đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, theo thời gian, chứng khô mắt sẽ dần được cải thiện.

Ngoài ra, chế độ ăn uống không đầy đủ chất, thiếu hụt lượng vitamin A trong thời gian dài cũng dễ dẫn đến bệnh khô mắt.

Xem thêm:

• Bệnh đau mắt hột là gì? Triệu chứng và cách điều trị bệnh
• Bệnh viêm kết mạc mắt có nguy hiểm không? Cách phòng tránh

4. Khắc phục tình trạng khô mắt như thế nào?

Khi nhận thấy mắt có các dấu hiệu khô rát, người bệnh cần tiến hành khám và điều trị tổng quát các bệnh về mắt. Quá trình khám mắt tổng quát cùng các xét nghiệm chuyên môn cần thiết sẽ giúp các bác sĩ chẩn đoán tình trạng khô mắt một cách chính xác. Thông qua đó, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị khô mắt phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp khắc phục chứng khô mắt đang được áp dụng phổ biến:

• Sử dụng nước mắt nhân tạo

Việc sử dụng nước mắt nhân tạo là cách đơn giản để khắc phục tình trạng khô mắt. Nước mắt nhân tạo giúp cung cấp độ ẩm cho mắt, giảm cảm giác khó chịu. Một số loại nước mắt nhân tạo còn có tác dụng hạn chế bốc hơi nước mắt, bảo vệ bề mặt nhãn cầu. Tùy theo mức độ khô mà bác sĩ sẽ chỉ định loại phù hợp.

• Thuốc làm tăng tiết nước mắt

Loại thuốc này giúp kích thích sự tăng tiết nước cùng chất nhầy ở mắt. Thuốc thường được sử dụng kèm nước mắt nhân tạo và cần có sự chỉ định của bác sĩ.

• Thuốc điều trị viêm bờ mi, viêm bề mặt nhãn cầu

Loại thuốc này được bác sĩ chỉ định sử dụng cho những bệnh nhân gặp các tổn thương vùng mí mắt. Trong đó, các loại thuốc dạng mỡ tra mắt sẽ được ưu tiên sử dụng nhiều hơn.

• Phương pháp duy trì màng phim nước mắt

Bằng cách thắt nút điểm lệ hoặc đóng điểm lệ vĩnh viễn, phương pháp này giúp cho nước mắt ở lại lâu hơn. Tuy nhiên, thủ thuật xâm lấn này thường ít được các bác sĩ chỉ định.

5. Cách phòng ngừa bệnh khô mắt

Chứng khô mắt trong thời gian dài có thể khiến cho thị lực bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên, tình trạng khô mắt này có thể phòng ngừa qua một số cách đơn giản sau:

• Chú ý chớp mắt thường xuyên khi đọc sách hoặc khi làm việc với máy tính.
• Duy trì độ ẩm trong không khí phù hợp ở môi trường làm việc hoặc nhà.
• Sử dụng kính mát tối màu để bảo vệ mắt trước các tác nhân có hại ngoài trời.
• Uống nhiều nước mỗi ngày ( lượng nước tùy theo tình trạng cơ thể mỗi người).
• Xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ nhóm chất. Không sử dụng, tránh xa khói thuốc lá.
• Khám mắt định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe mắt một cách tổng quát.

Xem thêm:

• Bệnh mộng mắt: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
• Bệnh cườm nước là gì? Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh

Bệnh khô mắt thường gặp trong xã hội ngày ngày nay. Tuy không quá nguy hiểm nhưng trong thời gian lâu dài, bệnh cũng khiến thực lực bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, tình trạng này cũng khiến người mắc khó chịu và gặp khó khăn trong quá trình làm việc, sinh hoạt. Ngoài việc phòng ngừa khô mắt, mỗi người nên thăm khám mắt sớm khi thấy có biểu hiện khô mắt.