Nguyên nhân tăng nhãn áp. Điều trị như thế nào?
08-07-2024
Share
Tình trạng tăng nhãn áp không phải là bệnh lý hiếm gặp nhưng các bạn đã biết nguyên nhân tăng nhãn áp là gì hay chưa?
Bệnh lý tăng nhãn áp thường gặp ở người có độ tuổi trung niên. Theo một số thống kê, có tới hơn 9% người trên 40 tuổi mắc bệnh lý này. Tăng nhãn áp có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Vậy nguyên nhân tăng nhãn áp là gì, điều trị bệnh như thế nào? Bệnh viện Mắt Thiên Thanh sẽ cùng bạn giải đáp ngay băn khoăn này trong bài viết dưới đây.
Nội dung
1. Tình trạng tăng nhãn áp là gì?
Nhãn áp còn gọi là áp lực nội nhãn, đây là áp lực của thủy dịch bên trong mắt. Áp lực này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hình dạng cầu của mắt và cung cấp dinh dưỡng cho các mô trong mắt. Nhãn áp được đo bằng đơn vị milimet thủy ngân (mmHg) và được duy trì ở mức bình thường từ 10 đến 21 mmHg.
Mắt duy trì áp lực ở mức bình thường nhờ vào sự cân bằng giữa sản xuất và thoát thủy dịch bên trong mắt. Thủy dịch này được sản xuất bởi thể mi và thoát ra ngoài qua hệ thống vùng bè. Nếu quá trình này bị gián đoạn khiến cho áp lực nội nhãn tăng lên hoặc giảm xuống đều gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho mắt:
- Nhãn áp thấp: Khi nhãn áp quá thấp, nó có thể gây ra các vấn đề như phù nề giác mạc hoặc bong võng mạc, dẫn đến giảm thị lực hoặc mù lòa.
- Nhãn áp cao (Tăng nhãn áp): Khi nhãn áp quá cao, nó có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến bệnh tăng nhãn áp (Glôcôm). Nếu không được điều trị một cách kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.
2. Nguyên nhân tăng nhãn áp
Tăng nhãn áp được chia thành 2 nhóm chính là: tăng nhãn áp thứ phát và tăng nhãn áp nguyên phát. Mỗi loại sẽ thường có xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau.
2.1 Nguyên nhân tăng nhãn áp nguyên phát
Glôcôm góc mở
Glôcôm góc mở là dạng phổ biến nhất của tăng nhãn áp. Tình trạng này xảy ra khi hệ thống thoát thủy dịch của mắt bị tắc nghẽn, dẫn đến tích tụ chất lỏng và tăng áp lực bên trong mắt. Các yếu tố di truyền và tuổi tác đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của glaucoma góc mở.
- Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có người mắc bệnh glaucoma.
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc glaucoma góc mở tăng theo độ tuổi.
Glôcôm góc đóng
Glôcôm góc đóng xảy ra khi góc giữa giác mạc và mống mắt bị hẹp hoặc đóng lại, ngăn cản thoát thủy dịch và gây tăng nhãn áp. Các yếu tố nguy cơ bao gồm cấu trúc mắt và tuổi tác.
- Cấu trúc mắt: Một số người có góc mắt tự nhiên hẹp, làm tăng nguy cơ glôcôm góc đóng.
- Tuổi tác: Nguy cơ tăng theo tuổi, đặc biệt là ở những người trên 60 tuổi.
2.2 Nguyên nhân tăng nhãn áp thứ phát
Chấn thương mắt
Chấn thương mắt, như va đập mạnh hoặc phẫu thuật mắt, có thể làm tác động đến hệ thống thoát thủy dịch, dẫn đến tăng nhãn áp.
Nhiễm trùng mắt
Một số tình trạng nhiễm trùng mắt như: viêm màng bồ đào, viêm giác mạc, viêm nội nhãn,… có thể gây viêm và tắc nghẽn hệ thống thoát thủy dịch, gây tăng nhãn áp.
Bệnh lý khác
Các bệnh lý mắt như bệnh lý võng mạc, cận/viễn thị nặng… có thể làm ảnh hưởng đến khả năng thoát thủy dịch ở mắt và dẫn đến tăng nhãn áp.
Sử dụng thuốc
Một số thuốc chứa thành phần corticosteroids, khi sử dụng lâu dài, có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tăng nhãn áp. Các loại thuốc khác cũng có thể gây tăng nhãn áp, do đó, việc sử dụng thuốc cần được theo dõi kỹ lưỡng.
Bệnh lý toàn thân
Bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch,…đều có thể làm tăng nguy cơ tăng nhãn áp, bằng cách ảnh hưởng đến lưu thông máu và chức năng của hệ thống thoát thủy dịch trong mắt.
2.3 Yếu tố nguy cơ
Bên cạnh một số nguyên nhân tăng nhãn áp trên thì các đối tượng dưới đây cũng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:
- Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc tăng nhãn áp có nguy cơ cao hơn.
- Tuổi tác: Nguy cơ tăng nhãn áp tăng theo tuổi.
- Chủng tộc: Người châu Á có xu hướng mắc glôcôm góc đóng nhiều hơn trong khi người châu u thì thường mắc glôcôm góc mở.
- Các yếu tố khác: Tiền sử phẫu thuật mắt, độ dày của giác mạc, bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống.
3. Triệu chứng của tăng nhãn áp
Tùy thuộc vào loại tăng nhãn áp cũng như mức độ của bệnh mà người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng phổ biến như:
3.1 Triệu chứng tăng nhãn áp góc mở
Tăng nhãn áp góc mở là dạng phổ biến nhất của tăng nhãn áp và thường tiến triển chậm mà không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng có thể xuất hiện như::
- Mất thị lực ngoại biên (thị trường thu hẹp): Thường là dấu hiệu đầu tiên, người bệnh có thể không nhận ra cho đến khi chỉ nhìn được ở vùng trung tâm.
- Mắt nhìn mờ: Đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi thức dậy.
- Nhìn thấy các vòng sáng quanh đèn: Đặc biệt là khi nhìn vào các nguồn sáng mạnh vào ban đêm.
3.2 Triệu chứng tăng nhãn áp góc đóng
Glôcôm góc đóng là một tình trạng khẩn cấp và có thể dẫn đến mất thị lực nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Một số triệu chứng của tăng nhãn áp góc đóng thường xuất hiện đột ngột như:
- Đau nhức mắt dữ dội: Đau nhói hoặc đau sâu trong mắt.
- Đỏ mắt: Mắt đỏ, đặc biệt là một bên mắt.
- Nhìn mờ hoặc giảm thị lực đột ngột, một cách nhanh chóng.
- Nhìn thấy các vòng sáng quanh đèn: Thường là các vòng sáng màu cầu vồng.
- Buồn nôn và nôn mửa: Kèm theo đau đầu và chóng mặt.
- Nhạy cảm với ánh sáng: Ánh sáng mạnh gây khó chịu và đau đớn.
4. Điều trị tăng nhãn áp như thế nào?
Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Thiên Thanh, việc điều trị tăng nhãn áp sẽ tùy thuộc theo tình trạng, mức độ nghiêm trọng của bệnh. Việc điều trị nhằm mục đích giúp giảm áp lực nội nhãn về mức bình thường và bảo vệ các dây thần kinh thị giác. Hai phương pháp được sử dụng phổ biến để điều trị tăng nhãn áp bao gồm:
- Sử dụng thuốc: Các bác sĩ có thể chỉ định người bệnh sử dụng một hay kết hợp nhiều loại thuốc tra khác nhau tùy theo tình trạng bệnh. Ngoài ra một số trường hợp cần sử dụng thêm thuốc uống để kiểm soát áp lực nội nhãn được hiệu quả hơn.Phương pháp này thường được chỉ định cho các bệnh nhân mắc glôcôm góc mở.
- Phẫu thuật: Phương pháp này thường ít được áp dụng trong điều trị bệnh hơn và thường được chỉ định cho các bệnh nhân mắc glôcôm góc đóng. Bệnh nhân sẽ được chỉ định dùng thuốc để hạ nhãn áp trong thời gian chờ phẫu thuật.
Như vậy, tùy thuộc theo mỗi loại tăng nhãn áp mà nguyên nhân tăng nhãn áp cũng sẽ khác nhau. Việc điều trị kịp thời và theo dõi định kỳ là rất quan trọng để ngăn ngừa mất thị lực vĩnh viễn. Hãy thăm khám ngay khi có các triệu chứng nghi ngờ để được các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và can thiệp kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn.
