Viễn thị nhìn xa hay gần mờ? Giải thích theo cách dễ hiểu nhất

Giải thích viễn thị nhìn xa hay gần mờ nhằm giúp bạn hiểu cơ chế hội tụ ánh sáng và những dấu hiệu sớm cần nhận biết.

Không ít người trưởng thành, học sinh – sinh viên và cả trẻ nhỏ đều có thể gặp khó khăn khi nhìn gần nhưng lại không nghĩ nguyên nhân đến từ viễn thị. Viễn thị khiến ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc mà nằm phía sau, khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn bình thường. Điều này dẫn đến nhìn gần mờ, khó tập trung và nhanh mỏi dù mắt nhìn xa vẫn có vẻ khá rõ. Viễn thị dễ bị bỏ sót hoặc nhầm lẫn với mỏi mắt thông thường.

Trong bài viết dưới đây, Bệnh viện Mắt Thiên Thanh sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế của tật viễn thị cùng những dấu hiệu điển hình để nhận biết sớm và có phương pháp điều chỉnh phù hợp.

1. Viễn thị là gì và ảnh hưởng đến việc nhìn xa – gần như thế nào?

Trong mắt viễn thị, chùm ánh sáng đi vào không hội tụ trên võng mạc mà nằm phía sau. Khi đó, mọi hoạt động cần nhìn gần như đọc sách, viết bài hoặc dùng điện thoại đều trở nên khó khăn. Mắt phải điều tiết liên tục để đưa hình ảnh về đúng vị trí, khiến khả năng tập trung giảm nhanh.

Người bị viễn thị, đặc biệt ở mức độ nhẹ đến trung bình, có thể nhìn xa tương đối rõ. Tuy nhiên, khả năng này không ổn định. Khi nhìn lâu, mắt vẫn phải điều tiết ở mức độ nhất định để duy trì hình ảnh sắc nét, dẫn đến nhức đầu, đau trán hoặc mỏi hốc mắt.

Ở trẻ nhỏ, do khả năng điều tiết mạnh nên có thể bù trừ tạm thời cho viễn thị. Điều này khiến phụ huynh khó phát hiện nhưng lại khiến trẻ dễ mỏi mắt, lười đọc sách, khó tập trung hoặc có nguy cơ nhược thị nếu không được thăm khám và phát hiện sớm.

2. Viễn thị nhìn xa hay gần mờ?

Việc nhìn gần đòi hỏi mắt phải điều tiết nhiều hơn. Với người viễn thị, khả năng điều tiết này phải hoạt động quá mức, dẫn đến nhìn mờ, nhức mắt hoặc dễ mất tập trung.

Ở cự ly xa, hình ảnh có thể rõ hơn so với lúc nhìn gần, nhưng vẫn không hoàn toàn thoải mái. Sau một thời gian nhìn xa liên tục, mắt dễ mệt, nặng hốc mắt hoặc đau đầu. Khi ánh sáng yếu, mắt phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ. Điều này khiến cả tầm nhìn gần và nhìn xa đều kém rõ, đặc biệt vào buổi tối hoặc trong phòng thiếu sáng.

3. Dấu hiệu cho thấy bạn có thể bị viễn thị

Một người có thể nghi ngờ bị viễn thị nếu thấy các dấu hiệu phổ biến như:

• Mờ khi đọc sách hoặc nhìn điện thoại: Người viễn thị thường khó nhìn chữ nhỏ, phải đưa sách ra xa hoặc thay đổi tư thế liên tục.
• Nhức đầu sau khi tập trung nhìn gần: Cảm giác đau đầu vùng trán hoặc quanh mắt là dấu hiệu điển hình khi mắt phải điều tiết quá mức.
• Nheo mắt hoặc dụi mắt để nhìn rõ hơn: Nheo mắt giúp giảm lượng ánh sáng vào mắt tạm thời, giúp nhìn rõ hơn nhưng không giải quyết được vấn đề.
• Trẻ không thích đọc sách hoặc học kém do nhìn mờ: Trẻ có thể tránh các hoạt động nhìn gần, học chậm hoặc hay nhầm chữ khi đọc.

4. Vì sao người viễn thị thường gặp khó chịu khi nhìn gần?

Nguyên nhân khiến người mắc viễn thị gặp khó khăn thường xuất phát từ các yếu tố như:

Cơ chế điều tiết quá mức của thể thủy tinh: Thể thủy tinh phải thay đổi độ cong liên tục để đưa hình ảnh về võng mạc. Khi quá trình này diễn ra kéo dài, mắt nhanh chóng trở nên mệt, nhìn mờ hoặc chảy nước mắt.

Nhãn cầu ngắn hoặc giác mạc ít cong: Đây là nguyên nhân cấu trúc khiến ánh sáng luôn có xu hướng hội tụ phía sau võng mạc. Mắt phải làm việc nhiều hơn để bù trừ, gây mỏi cả khi nhìn xa và nhìn gần.

Quá trình điều tiết kéo dài gây đau đầu và mỏi mắt: Điều tiết quá mức ảnh hưởng đến hệ cơ thể thủy tinh và hệ thần kinh quanh mắt, gây đau đầu, nhức trán hoặc hoa mắt khi thay đổi khoảng cách nhìn.

5. Viễn thị có nguy hiểm không?

Viễn thị không được điều chỉnh kịp thời có thể gây ảnh hưởng dài lâu đến thị lực. Ở trẻ em, tình trạng viễn thị không phát hiện sớm dễ dẫn đến nhược thị – tức một bên mắt yếu vĩnh viễn do não “bỏ qua” tín hiệu thị giác thì mắt yếu.

Người lớn bị viễn thị không điều trị có thể gặp mỏi mắt mạn tính, giảm hiệu suất làm việc, mất tập trung khi đọc hoặc lái xe. Ngoài ra, viễn thị nặng không chỉnh kính đúng độ còn làm tăng nguy cơ lác điều tiết.

6. Cách điều chỉnh viễn thị

6.1 Đeo kính gọng

Kính gọng là lựa chọn đầu tiên và phổ biến nhất cho người viễn thị, phù hợp với mọi độ tuổi. Tròng kính viễn thị có tác dụng “đưa” điểm hội tụ về đúng vị trí trên võng mạc, giúp mắt giảm đáng kể nhu cầu điều tiết khi nhìn gần.

Đối với trẻ em, kính gọng là phương pháp hiệu quả trong việc vừa giúp trẻ nhìn rõ, vừa ngăn nguy cơ nhược thị. Ở người lớn, kính gọng hỗ trợ rõ rệt trong các hoạt động như: đọc sách, dùng máy tính, làm việc văn phòng hoặc làm việc tinh xảo.

Ngoài ra, người viễn thị có thể được chỉ định kính hai tròng hoặc kính đa tròng nếu có thêm vấn đề điều tiết hoặc lão thị đi kèm. Điều này giúp chuyển đổi giữa nhìn xa – gần dễ dàng hơn mà không cần thay kính liên tục.

6.2 Kính áp tròng dành cho người viễn thị

Bên cạnh kính gọng thì kính áp tròng là lựa chọn phù hợp cho người có lối sống năng động hoặc yêu cầu thẩm mỹ cao. Kính áp tròng viễn thị được thiết kế giúp hiệu chỉnh điểm hội tụ tương tự kính gọng, nhưng mang lại trường nhìn rộng hơn và hạn chế biến dạng hình ảnh ở rìa tròng kính.

Tuy nhiên, người đeo kính áp tròng cần tuân thủ nghiêm túc quy trình vệ sinh để tránh viêm giác mạc hoặc nhiễm trùng.

6.3 Phẫu thuật khúc xạ

Với người từ 18 tuổi trở nên, khi không muốn đeo kính thì có thể cân nhắc phương pháp phẫu thuật. Phẫu thuật khúc xạ giúp thay đổi độ cong giác mạc, đưa ánh sáng hội tụ đúng vị trí. Hiện nay, trong nhãn khoa có nhiều phương pháp phẫu thuật khúc xạ khác nhau. Để biết mắt có đủ điều kiện phẫu thuật cũng như lựa chọn được phương pháp phẫu thuật tối ưu nhất cho mắt thì người bệnh cần thăm khám chuyên sâu tại các cơ sở chuyên khoa uy tín.

7. Kết luận

Hiểu rõ viễn thị nhìn xa hay gần giúp bạn xác định đúng vấn đề thị lực và lựa chọn phương pháp điều chỉnh phù hợp. Người bị viễn thị thường nhìn gần mờ, nhìn xa rõ hơn nhưng không bền vững do mắt phải điều tiết liên tục.

Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ mắc viễn thị, hãy liên hệ ngay với Bệnh viện Mắt Thiên Thanh để được tư vấn hoặc hỗ trợ đặt lịch thăm khám nhanh chóng qua:

• Hotline: 038 8967 699 – 0243 2265 999
• Website: https://matthienthanh.com
• Fanpage: Bệnh viện Mắt Thiên Thanh

Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị chuyên sâu trực tiếp từ bác sĩ.