Trang chủ / Tăng nhãn áp do đâu? Nguyên nhân âm thầm có thể bạn chưa biết

Tăng nhãn áp do đâu? Nguyên nhân âm thầm có thể bạn chưa biết

21-11-2025

Tăng nhãn áp do đâu? Tìm hiểu cơ chế gây tăng áp lực mắt, các yếu tố nguy cơ thường gặp và cách chủ động bảo vệ tầm nhìn

Tăng nhãn áp là bệnh lý mắt nguy hiểm có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác và dẫn đến mất thị lực không hồi phục nếu không được phát hiện sớm. Nhiều người chỉ biết mình mắc bệnh khi thị lực đã giảm đáng kể, lúc đó việc điều trị trở nên phức tạp hơn. Điều khiến nhiều người băn khoăn chính là tăng nhãn áp do đâu. Hãy cùng Bệnh viện Mắt Thiên Thanh tìm hiểu nguyên nhân gây tăng áp lực nội nhãn để có thể chủ động phòng ngừa, tầm soát và bảo vệ thị lực lâu dài.

Nội dung

1. Tăng nhãn áp do đâu?
2. Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tăng nhãn áp
3. Các dạng tăng nhãn áp phổ biến
4. Ai có nguy cơ cao bị tăng nhãn áp?
5. Dấu hiệu cảnh báo tăng nhãn áp
6. Phòng ngừa tăng nhãn áp
7. Kết luận

1. Tăng nhãn áp do đâu?

Tăng nhãn áp hình thành khi áp lực trong mắt tăng cao hơn mức bình thường trong một thời gian dài, gây chèn ép và làm tổn thương dây thần kinh thị giác – cấu trúc quan trọng giúp truyền tín hiệu lên não. Áp lực nội nhãn tăng chủ yếu do các nguyên nhân phổ biến như:

1.1 Sự mất cân bằng giữa sản xuất và thoát thủy dịch

Bên trong mắt luôn có một dòng thủy dịch được tạo ra ở thể mi, chảy qua đồng tử ra tiền phòng và thoát ra ngoài qua góc tiền phòng. Ở mắt khỏe mạnh, quá trình này diễn ra ổn định. Tuy nhiên, khi thủy dịch được sản xuất quá nhiều hoặc thoát quá ít, áp lực trong mắt bắt đầu tăng lên và gây ra tình trạng tăng nhãn áp.

1.2 Tắc nghẽn đường thoát thủy dịch

Thủy dịch thoát ra chủ yếu qua lưới bè và ống Schlemm. Khi các cấu trúc này bị hẹp, tắc, viêm hoặc biến dạng, lượng thủy dịch không thoát được dẫn đến tình trạng ứ đọng. Đây là nguyên nhân phổ biến của tăng nhãn áp góc mở – dạng bệnh diễn tiến âm thầm và không triệu chứng rõ ràng.

1.3 Áp lực kéo dài gây tổn thương dây thần kinh thị giác

Dây thần kinh thị giác là bộ phận rất nhạy cảm. Khi áp lực mắt tăng trong thời gian dài, các sợi thần kinh bị đè nén, lưu lượng máu nuôi giảm, dẫn đến tổn thương không hồi phục. Người bệnh có thể mất thị lực dần dần, bắt đầu bằng thu hẹp thị trường và sau đó ảnh hưởng đến khả năng nhìn chi tiết.

2. Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng có một số yếu tố khiến nguy cơ mắc bệnh cao hơn:

Di truyền và yếu tố gia đình

Nếu trong gia đình có cha mẹ, anh chị em ruột bị tăng nhãn áp, nguy cơ mắc bệnh cao hơn nhiều lần so với người không có tiền sử gia đình. Những người thuộc nhóm này cần được tầm soát định kỳ.

Tuổi tác và sự thoái hóa cấu trúc mắt

Tăng nhãn áp gặp nhiều ở người trên 40 tuổi. Cấu trúc mắt dần thay đổi theo tuổi, đặc biệt là lưới bè – nơi thoát thủy dịch – trở nên kém linh hoạt, dễ gây tắc nghẽn.

Chấn thương mắt làm biến dạng góc tiền phòng

Tai nạn, chấn thương thể thao hoặc va đập mạnh có thể làm tổn thương cấu trúc trong mắt, gây xuất huyết, viêm hoặc dính góc tiền phòng. Những biến đổi này có thể khiến đường thoát thủy dịch bị hẹp lại và làm tăng áp lực nội nhãn.

Tác dụng phụ khi dùng corticoid lâu dài

Các thuốc chứa corticoid dạng uống, tiêm, hít hoặc nhỏ mắt đều có thể làm tăng áp lực mắt nếu sử dụng không kiểm soát. Người phải dùng corticoid kéo dài cần được theo dõi nhãn áp định kỳ để tránh biến chứng.

Bệnh lý toàn thân như tiểu đường, tăng huyết áp

Tiểu đường gây tổn thương vi mạch máu, ảnh hưởng đến lưu thông thủy dịch. Tăng huyết áp làm giảm lưu lượng máu đến thần kinh thị giác, làm bệnh tiến triển nặng hơn. Hai bệnh này thường làm tăng nguy cơ phát triển tăng nhãn áp.

3. Các dạng tăng nhãn áp phổ biến

Không phải mọi trường hợp tăng nhãn áp đều giống nhau. Bệnh được chia thành nhiều loại với cơ chế và nguyên nhân khác nhau:

Tăng nhãn áp góc mở: Đây là dạng thường gặp nhất. Góc tiền phòng mở nhưng lưới bè bị thoái hóa, làm thủy dịch thoát chậm. Bệnh tiến triển âm thầm,mang tính di truyền cao và thường không đau nhức.
Tăng nhãn áp góc đóng: Xảy ra khi góc tiền phòng hẹp, thủy dịch không thể thoát ra ngoài. Khi góc đóng hoàn toàn, người bệnh có thể gặp cơn tăng nhãn áp cấp với đau hốc mắt dữ dội, nhìn mờ, buồn nôn và cần cấp cứu ngay. Dạng này liên quan chặt chẽ đến cấu trúc mắt bẩm sinh như tiền phòng nông hoặc đồng tử dễ dính.
Tăng nhãn áp thứ phát: Không phải là bệnh nguyên phát, mà xảy ra do bệnh lý khác như viêm màng bồ đào, chấn thương, xuất huyết trong mắt, đục thủy tinh thể quá chín hoặc biến chứng do thuốc, đặc biệt là corticoid.
Tăng nhãn áp bẩm sinh: Xuất hiện từ khi trẻ mới sinh ra do bất thường cấu trúc góc tiền phòng hoặc lưới bè. Trẻ thường có mắt to hơn bình thường, chảy nước mắt sống và nhạy sáng.

4. Ai có nguy cơ cao bị tăng nhãn áp?

Một số nhóm đối tượng cần đặc biệt chú ý vì nguy cơ mắc bệnh cao hơn:

Người trên 40 tuổi
Người cận thị nặng hoặc viễn thị cao
Người có người thân ruột thịt bị tăng nhãn áp
Người sử dụng corticoid kéo dài
Người mắc bệnh lý toàn thân như tiểu đường hoặc tăng huyết áp
Những nhóm này nên khám mắt định kỳ để phát hiện bệnh từ sớm.

người cận thị có nguy cơ mắc bệnh cao

5. Dấu hiệu cảnh báo tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp thường diễn tiến âm thầm và không có biểu hiện rõ ràng cho đến khi dây thần kinh thị giác đã bị tổn thương. Tuy nhiên, một số dấu hiệu quan trọng có thể xuất hiện:

Nhìn mờ, đau đầu và cảm giác đau sâu trong hốc mắt.
Nhìn thấy quầng sáng khi nhìn vào đèn vào ban đêm.
Cơn đau mắt dữ dội kèm buồn nôn – dấu hiệu điển hình của tăng nhãn áp góc đóng cấp.
Thu hẹp thị trường, nhìn như qua ống, xuất hiện ở giai đoạn muộn nhưng rất nghiêm trọng.

Khi gặp những dấu hiệu này, việc thăm khám sớm là rất quan trọng để tránh tổn thương thị lực vĩnh viễn.

6. Phòng ngừa tăng nhãn áp

Dù không thể phòng ngừa hoàn toàn, nhưng có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách kiểm soát các yếu tố liên quan:

Khám mắt định kỳ 6 – 12 tháng, đặc biệt với người trên 40 tuổi hoặc có yếu tố gia đình
Tránh lạm dụng corticoid dưới mọi dạng, kể cả thuốc nhỏ mắt
Kiểm soát tốt đường huyết và huyết áp để bảo vệ mạch máu nuôi thần kinh thị giác
Theo dõi thị lực và nhãn áp chặt chẽ nếu thuộc nhóm nguy cơ cao

Những biện pháp này giúp phát hiện sớm bệnh ở giai đoạn chưa gây tổn thương thị trường.

7. Kết luận

Hiểu rõ tăng nhãn áp do đâu giúp bạn nhận biết các yếu tố nguy cơ và chủ động phòng ngừa từ sớm. Tăng nhãn áp tiến triển âm thầm nhưng có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng. Việc theo dõi nhãn áp định kỳ, tránh lạm dụng thuốc và kiểm soát bệnh lý nền đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thị lực.

Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ hoặc có dấu hiệu nghi ngờ tăng nhãn áp, hãy đến Bệnh viện Mắt Thiên Thanh để được thăm khám chuyên sâu và xây dựng kế hoạch theo dõi phù hợp.

Liên hệ đặt lịch thăm khám nhanh chóng qua: