Nhược thị là bị gì? Vì sao mắt nhìn kém dù không bị cận?
15-11-2025
Share
Khám phá nhược thị là bị gì để hiểu vì sao thị lực giảm mà mắt vẫn bình thường và cách can thiệp đúng thời điểm giúp phục hồi thị giác.
Nhiều phụ huynh bất ngờ khi bác sĩ thông báo: “Mắt hoàn toàn bình thường nhưng thị lực lại kém”. Điều này khiến họ băn khoăn không biết nhược thị là bị gì, tại sao mắt không bị cận, không bị loạn, không tổn thương cấu trúc mà vẫn nhìn mờ.
Thực tế, đây là vấn đề trong đường truyền thị giác giữa mắt và não. Và nhược thị thường diễn ra âm thầm, trẻ nhỏ không biết diễn tả, còn phụ huynh dễ nhầm với các bệnh lý khác. Cùng Bệnh viện Mắt Thiên Thanh tìm hiểu chi tiết về tình trạng nhược thị này nhé!
Nội dung
1. Nhược thị là bị gì?
Nhược thị xảy ra khi hình ảnh từ một bên mắt không rõ bằng mắt còn lại. Khi mắt yếu gửi hình ảnh mờ hơn mắt còn lại, não nhận được hai hình ảnh không đồng nhất. Để tránh rối loạn thị giác, não bộ tự động ức chế tín hiệu từ mắt yếu và chỉ giữ lại hình ảnh từ mắt mạnh. Và khi quá trình này diễn ra lâu dài, mắt yếu trở thành mắt nhược, dù cấu trúc mắt hoàn toàn bình thường.
Nhược thị thường hay gặp ở trẻ. Não trẻ đang trong giai đoạn phát triển mạnh và rất nhạy với sự chênh lệch hình ảnh giữa hai mắt. Chỉ cần một bên mắt nhìn kém hơn nhẹ, não sẽ lập tức chuyển trọng tâm sang mắt còn lại. Nếu không can thiệp sớm, mắt yếu sẽ bị “bỏ quên”, dẫn đến nhược thị.
2. Nguyên nhân gây nhược thị
Có khá nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nhược thị ở mắt như phổ biến nhất là những nguyên nhân dưới đây:
2.1 Lác (lé) mắt
Khi trẻ bị lác, hai mắt nhìn về hai hướng khác nhau. Não nhận hai hình ảnh khác nhau và buộc phải chọn một hình ảnh rõ nhất để xử lý. Mắt lệch sẽ bị bỏ qua, lâu dần trở thành mắt nhược. Đây là nguyên nhân phổ biến của nhược thị ở trẻ nhỏ.
2.2 Tật khúc xạ nặng
Trong nhiều trường hợp, một bên mắt bị cận, viễn hoặc loạn nặng hơn bên còn lại. Bên mắt có tật khúc xạ nặng sẽ gửi hình ảnh mờ hơn khiến não bỏ qua tín hiệu từ mắt này. Nếu không đeo kính đúng độ từ sớm, mắt yếu sẽ nhanh chóng giảm thị lực và dẫn đến nhược thị.
2.3 Bệnh lý khác
Một số trẻ có sụp mi nặng, đục thủy tinh thể bẩm sinh, sẹo giác mạc hoặc bất kỳ yếu tố nào cản ánh sáng vào mắt thì đều có nguy cơ bị nhược thị. Khi võng mạc không nhận đủ ánh sáng, não không thể hình thành hình ảnh rõ ràng. Lúc này, mắt bị che khuất sẽ trở thành mắt nhược nếu không được điều trị nguyên nhân nền kịp thời.
3. Nhận biết nhược thị như thế nào?
Nhược thị là bệnh khó nhận diện vì trẻ không biết mô tả cảm giác nhìn kém. Do đó, phụ huynh cần quan sát kỹ những biểu hiện dưới đây:
- Mắt lác: Một hoặc hai mắt lệch hướng, đặc biệt khi trẻ nhìn tập trung.
- Nheo hoặc nhắm một bên mắt: Trẻ thường nheo mắt hoặc nhắm hẳn một bên khi nhìn xa để dùng mắt mạnh.
- Nghiêng hoặc xoay đầu khi nhìn: Trẻ có thói quen nghiêng đầu để tìm góc nhìn rõ hơn.
- Thị lực giảm ở một mắt: Nhìn mờ, khó phân biệt độ sâu hoặc khoảng cách, đặc biệt khi che mắt còn lại.
- Mỏi mắt, đau đầu: Trẻ dễ mỏi mắt, nhức mắt hoặc than đau đầu khi học hoặc đọc sách.
- Hai mắt phối hợp kém: Hai mắt không hoạt động đồng bộ, khiến trẻ vụng về khi vận động như bắt bóng hoặc bước xuống cầu thang.
4. Nhược thị có nguy hiểm không?
Nhược thị không gây đau, không gây đỏ mắt, nhưng hậu quả rất nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm. Nếu nhược thị được phát hiện quá muộn, thị lực mắt yếu khó cải thiện hoàn toàn ngay cả khi trẻ đeo kính. Bên cạnh đó, do hai mắt không phối hợp tốt, trẻ khó xác định độ xa – gần, dễ vấp ngã và gặp khó khăn trong các hoạt động cần định vị chính xác.
Không những vậy, trẻ nhược thị có thể gặp khó khăn khi đọc, viết hoặc quan sát bảng. Khi trưởng thành, một số nghề nghiệp yêu cầu thị lực hai mắt tốt (như lái xe, hàng không, kỹ thuật,…) có thể không phù hợp.
5. Điều trị nhược thị như thế nào?
Điều trị nhược thị là cả một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, kiên trì theo phác đồ điều trị của cha mẹ và trẻ. Tùy theo từng tình trạng mà với mỗi trẻ bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị khác nhau:
- Điều trị bệnh lý nền (nếu có): Các bệnh lý nền như: lác, sụp mí,… cần được can thiệp đầu tiên để đảm bảo hình ảnh đưa vào mắt yếu đã rõ ràng. Như vậy, các bước điều trị tiếp theo mới phát huy hiệu quả.
- Bịt mắt khỏe mạnh: Bác sĩ sẽ chỉ định bịt mắt mạnh trong một khoảng thời gian nhất định. Cách này buộc mắt yếu phải làm việc, từ đó kích hoạt lại đường truyền thị giác mà não đã bỏ qua. Thời gian bịt mắt tùy thuộc độ tuổi và mức độ nhược thị.
- Luyện thị giác bằng bài tập hoặc thiết bị hỗ trợ: Trẻ có thể được hướng dẫn làm các bài tập như ghép hình, tô màu, nhìn mục tiêu nhỏ… Những hoạt động này giúp tăng khả năng nhận biết chi tiết của mắt yếu. Ngoài ra, một số thiết bị luyện thị giác cũng hỗ trợ tăng khả năng tập trung của mắt.
- Theo dõi và điều chỉnh phác đồ phù hợp: Nhược thị cải thiện dần theo tiến độ từng trẻ. Bác sĩ sẽ thay đổi thời gian bịt mắt, tăng hoặc giảm độ khó bài tập thị giác tùy vào mức đáp ứng.
6. Điều gì quyết định khả năng phục hồi thị lực ở trẻ nhược thị?
Theo các bác sĩ, nhược thị cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt. Giai đoạn vàng điều trị nhược thị là trước 8 – 10 tuổi. Sau giai đoạn này, não khó tiếp nhận kích thích để phục hồi chức năng thị giác. Từ đó, khả năng phục hồi thị lực cũng bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, nhược thị cần sự kiên trì trong bịt mắt, luyện tập và tái khám. Trẻ hợp tác tốt sẽ cải thiện nhanh hơn. Ngoài ra, mức độ nhược thị cũng sẽ ảnh hưởng đến quá trinh điều trị ở trẻ. Nhược thị do lác nặng hoặc do bị che tầm nhìn lâu thường cần thời gian điều trị dài hơn so với nhược thị do tật khúc xạ nhẹ.
7. Kết luận
Bệnh viện Mắt Thiên Thanh hy vọng, thông qua những thông tin trên, bạn đã có được câu trả lời cho thắc mắc “Nhược thị là bị gì”. Nhược thị là tình trạng giảm thị lực do não không xử lý đúng hình ảnh từ mắt yếu, chứ không phải do mắt có tổn thương cấu trúc. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, cơ hội phục hồi rất cao.
Nếu bạn nghi ngờ trẻ bị nhược thị hoặc nhận thấy các dấu hiệu nheo mắt, nghiêng đầu, nhìn mờ một bên, hãy đưa trẻ đến Bệnh viện Mắt Thiên Thanh để được thăm khám và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Thông tin liên hệ tư vấn và đặt lịch khám nhanh chóng qua:
- Hotline: 038 8967 699 – 0243 2265 999
- Website: https://matthienthanh.com
- Fanpage: Bệnh viện Mắt Thiên Thanh
Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị chuyên sâu trực tiếp từ bác sĩ.
