Đục thủy tinh thể người già: Nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp phục hồi thị lực.
05-12-2025
Share
Đục thủy tinh thể người già là một phần tất yếu của quá trình lão hóa. Hiểu rõ nguyên nhân và công nghệ phẫu thuật hiện đại giúp người cao tuổi lấy lại thị lực rõ ràng.
Đục thủy tinh thể người già (còn gọi là đục thủy tinh thể do tuổi tác) là bệnh lý phổ biến nhất ở người cao tuổi, gây suy giảm thị lực và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Đây không chỉ là một bệnh lý về mắt mà còn là rào cản lớn đối với chất lượng cuộc sống của người già.
Cùng Bệnh viện Mắt Thiên Thanh tìm hiểu về bệnh lý này để hiểu rõ nguyên nhân, các dấu hiệu nhận biết ở người lớn tuổi cũng như giải pháp phục hồi thị lực.
Nội dung
1. Tại sao đục thủy tinh thể thường xuất hiện ở người già?
1.1. Sự lão hóa tự nhiên của thủy tinh thể
Thủy tinh thể là một thấu kính trong suốt, được cấu tạo chủ yếu từ nước và các protein hòa tan. Theo thời gian, do tuổi tác, các protein này bắt đầu bị biến tính và mất khả năng hòa tan. Sự thay đổi cấu trúc này khiến các protein tích tụ lại và vón cục làm thủy tinh thể mất đi độ trong suốt ban đầu và trở nên cứng dần. Quá trình này diễn ra chậm rãi nhưng liên tục theo thời gian, khiến đục thủy tinh thể trở thành một phần gần như không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa.
1.2. Các yếu tố thúc đẩy bệnh ở người cao tuổi
Mặc dù lão hóa là nguyên nhân căn bản, các yếu tố dưới đây đẩy nhanh tốc độ tiến triển của bệnh ở người cao tuổi:
- Tác động tích lũy của tia cực tím: Tiếp xúc lâu dài với tia cực tím từ ánh nắng mặt trời gây ra tổn thương oxy hóa cho các protein của thủy tinh thể, thúc đẩy quá trình đục.
- Bệnh lý chuyển hóa: Các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, đặc biệt là khi đường huyết không được kiểm soát tốt, gây ra những thay đổi hóa học trong thủy dịch, làm tăng nguy cơ và tốc độ đục thủy tinh thể.
- Thuốc và lối sống: Việc sử dụng lâu dài một số loại thuốc như corticosteroid và thói quen hút thuốc lá đều là các yếu tố rủi ro đã được chứng minh có khả năng làm tăng tốc độ lão hóa của thủy tinh thể.
2. Dấu hiệu nhận biết đặc trưng ở người già
2.1. Nhìn mờ tăng dần, như qua màn sương
Đây là dấu hiệu thoái hóa thị lực chính: thị lực giảm từ từ, tăng dần theo năm tháng. Người cao tuổi thường cảm thấy nhìn mọi vật như qua một màn sương mỏng, một lớp khói hoặc lớp phim che trước mắt. Sự mờ này không thể cải thiện được bằng cách thay đổi đơn kính thông thường (khác với lão thị đơn thuần). Và độ mờ cũng có xu hướng tăng lên trong điều kiện ánh sáng mạnh hoặc khi nhìn đối diện với các nguồn sáng.
2.2. Giảm độ nhạy tương phản và khó khăn khi nhìn ban đêm
Người già bị đục thủy tinh thể thường than phiền về việc giảm khả năng phân biệt các vật thể. Điều này gây ra khó khăn khi đi lại trong môi trường có ít sự khác biệt về ánh sáng, ví dụ như khó nhìn rõ bậc cầu thang hoặc vỉa hè vào buổi tối.
Thị lực giảm sút nghiêm trọng vào ban đêm hoặc trong điều kiện ánh sáng yếu khiến người cao tuổi gặp rủi ro cao khi tham gia giao thông hoặc đi lại một mình.
2.3. Cảm giác chói lóa và nhìn song thị
Sự đục không đồng nhất của thủy tinh thể làm ánh sáng đi vào mắt bị phân tán. Sự phân tán này gây ra hiện tượng chói mạnh hoặc quầng sáng xung quanh các nguồn sáng điểm, rất khó chịu khi nhìn đèn đường hoặc đèn pha xe cộ.
Ngoài ra, đôi khi, sự đục không đồng đều của thủy tinh thể còn tạo ra hai ảnh riêng biệt trên võng mạc, gây ra hiện tượng nhìn một thành hai, khiến bệnh nhân rất khó chịu và mất khả năng định vị chính xác.
3. Khi nào người bệnh nên phẫu thuật?
3.1. Tiêu chí quyết định phẫu thuật
Trong nhãn khoa, quyết định phẫu thuật đục thủy tinh thể không phụ thuộc vào độ đục của thủy tinh thể, mà dựa vào mức độ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Khi thị lực của người cao tuổi (ngay cả khi đã đeo kính tối ưu) không còn đáp ứng được các nhu cầu sinh hoạt cơ bản như: lái xe an toàn, đọc sách báo, sử dụng thiết bị điện tử, thực hiện công việc hoặc các sở thích cá nhân, đó là lúc nên cân nhắc phẫu thuật. Mục tiêu là phục hồi thị lực để đảm bảo chất lượng cuộc sống.
3.2. Đục thủy tinh thể “chín” và rủi ro nếu trì hoãn quá lâu
Người cao tuổi không nên trì hoãn phẫu thuật cho đến khi thủy tinh thể đục “chín” hoàn toàn. Trì hoãn khi thủy tinh thể quá cứng làm tăng nguy cơ tăng nhãn áp thứ phát do thủy tinh thể bị sưng to, tắc nghẽn quá trình lưu thông thủy dịch. Hơn nữa, khi thủy tinh thể quá cứng, quá trình phẫu thuật sẽ khó khăn hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng và kéo dài thời gian phục hồi sau mổ.
4. Phẫu thuật Phaco: Giải pháp hiện đại và an toàn nhất cho người già
4.1. Công nghệ Phaco là gì? Nguyên lý và ưu điểm
Phẫu thuật Phaco là phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể tiêu chuẩn vàng hiện nay. Nguyên lý của phương pháp này là sử dụng sóng siêu âm cao tần để tán nhuyễn thủy tinh thể đục thành các mảnh nhỏ. Sau đó, các mảnh này được hút ra ngoài qua một vết mổ rất nhỏ, thường dưới 3 milimet. Ưu điểm nổi bật của phẫu thuật Phaco là tổng thời gian mổ thường chỉ kéo dài từ 10-15 phút (kỹ thuật Phaco chỉ chiếm 2 – 5 phút), không cần khâu, ít xâm lấn và đặc biệt là thời gian phục hồi thị lực rất nhanh, phù hợp với sức khỏe và tâm lý của người cao tuổi.
4.2. Tầm quan trọng của việc lựa chọn thủy tinh thể nhân tạo
Sau khi thủy tinh thể đục được loại bỏ, một thủy tinh thể nhân tạo (IOL) được đặt vào vị trí của nó để phục hồi chức năng quang học. Thủy tinh thể nhân tạo hiện có 2 loại chính.
Thủy tinh thể đơn tiêu cự: Giúp nhìn rõ ở một cự ly (thường là nhìn xa), người bệnh vẫn cần kính để đọc sách hoặc nhìn gần.
Thủy tinh thể đa tiêu cự: Là loại hiện đại hơn, giúp khắc phục cả nhìn xa, trung gian, và gần, từ đó giúp người cao tuổi giảm sự phụ thuộc vào kính sau phẫu thuật.
Tùy theo nhu cầu, tình trạng mắt mà người bệnh có thể cân nhắc để lựa chọn loại thủy tinh thể phù hợp theo tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa.
5. Kết luận
Đục thủy tinh thể người già là bệnh lý có thể chữa khỏi hoàn toàn và phục hồi thị lực nhờ vào công nghệ phẫu thuật Phaco hiện đại. Người cao tuổi hãy chủ động khám mắt định kỳ để được tầm soát, phát hiện sớm và có phương pháp điều trị phù hợp.
Đặt lịch thăm khám và điều trị bệnh lý đục thủy tinh thể cùng chuyên gia tại Bệnh viện Mắt Thiên Thanh ngay qua:
- Hotline: 038 8967 699 – 0243 2265 999
- Website: https://matthienthanh.com
- Fanpage: Bệnh viện Mắt Thiên Thanh
Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị chuyên sâu trực tiếp từ bác sĩ.
