Cách hết lác mắt: Các phương pháp điều trị hiệu quả mà bạn nên biết

Tìm hiểu các cách hết lác mắt hiệu quả – từ điều trị không phẫu thuật đến phẫu thuật chỉnh cơ mắt cùng những sai lầm khi tìm hiểu về các điều trị bệnh lác mắt.

Lác mắt không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực và chất lượng sống. Cách hết lác mắt là điều mà nhiều người bệnh tìm kiếm, đặc biệt khi tình trạng này kéo dài hoặc phát sinh từ nhỏ. Cùng Bệnh viện Mắt Thiên Thanh tìm hiểu về các phương pháp điều trị lác mắt hiệu quả cũng như những sai lầm mà bạn có thể mắc phải trong suốt thời gian tìm hiểu về bệnh lý này.

1. Lác mắt là gì?

1.1 Định nghĩa và cơ chế lác mắt

Lác mắt (còn gọi là lé mắt) là tình trạng hai mắt không thẳng hàng với nhau khi nhìn cùng vào một điểm/vật. Một mắt có thể nhìn thẳng, trong khi mắt còn lại có xu hướng lệch vào trong hoặc ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Ở một số người, tình trạng lác có thể xảy ra ở cả 2 mắt, còn gọi là lác luân phiên.

Nguyên nhân là do sự mất cân bằng hoặc yếu trong các cơ điều khiển vận động nhãn cầu. Tình trạng này làm rối loạn khả năng hợp nhất hình ảnh từ hai mắt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực hai mắt nếu kéo dài.

1.2 Phân loại lác mắt

Lác mắt có thể được chia thành nhiều loại dựa trên hướng lệch:

• Lác trong: Mắt lệch vào trong.
• Lác ngoài: Mắt lệch ra ngoài.
• Lác lên và lác xuống: Mắt lệch theo chiều dọc.
• Lác luân phiên: Hai mắt thay nhau lệch.
• Lác có yếu tố chéo.
• Lác liệt: Lác do yếu tố liên quan đến dây thần kinh vận nhãn.
• Lác ẩn: Bình thường mắt vẫn thẳng hàng nhưng khi mỏi mệt thì lác xuất hiện. Đây là dạng thường bị bỏ sót nếu không kiểm tra chuyên khoa kỹ lưỡng.

2. Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết lác mắt

2.1 Nguyên nhân gây lác mắt

Lác mắt có thể do nhiều yếu tố gây ra, thường chia làm ba nhóm chính:

• Nguyên nhân bẩm sinh: Trẻ sinh ra đã có sự bất thường trong cơ vận nhãn hoặc dây thần kinh điều khiển vận động mắt. Bệnh thường khởi phát sớm trong những tháng đầu đời.
• Nguyên nhân mắc phải: Thường do lệch khúc xạ không được điều chỉnh kịp thời; bệnh lý thần kinh (liệt dây thần kinh số III, IV, VI); chấn thương vùng đầu hoặc mắt; hoặc do các bệnh toàn thân như bại não, hội chứng Down, tiểu đường,… ảnh hưởng đến chức năng thần kinh.
• Nguyên nhân do yếu tố thị giác: Khi một mắt thị lực kém hơn mắt kia (nhược thị), não sẽ “bỏ qua” hình ảnh từ mắt đó, lâu ngày dẫn đến lệch trục nhìn.

2.2 Dấu hiệu nhận biết lác mắt

• Mắt lệch rõ rệt: Một mắt nhìn thẳng, mắt còn lại lệch vào trong, ra ngoài, lên hoặc xuống.
• Nhìn đôi (song thị): Thường gặp ở người lớn hoặc trẻ lớn khi mắt không phối hợp chính xác.
• Tư thế đầu bất thường: Trẻ có thể nghiêng đầu, quay đầu sang một bên hoặc nheo mắt để tránh nhìn đôi.
• Mất khả năng định vị không gian: Gặp khó khăn khi cầm nắm đồ vật, bước lên xuống cầu thang, đổ nước vào cốc,…
• Khó phối hợp hai mắt: Mất khả năng nhìn lập thể – ảnh hưởng khả năng cảm nhận độ sâu, khoảng cách.

3. Lác mắt có chữa được không?

Lác mắt hoàn toàn có thể điều trị được, đặc biệt nếu phát hiện sớm. Việc phát hiện và điều trị sớm không chỉ cải thiện yếu tố thẩm mỹ mà còn giúp phục hồi khả năng nhìn hai mắt (thị lực lập thể) và ngăn ngừa nhược thị ở trẻ nhỏ. Tùy vào nguyên nhân và mức độ lác, bác sĩ có thể chỉ định điều trị không phẫu thuật hoặc phẫu thuật can thiệp theo từng giai đoạn.

4. Các cách hết lác mắt hiệu quả

4.1 Cách hết lác mắt bằng phương pháp phối hợp để điều trị lác

• Đeo kính điều chỉnh khúc xạ: Thường áp dụng cho trẻ nhỏ hoặc người bị lác do điều tiết. Khi thị lực được điều chỉnh đúng, trục nhìn giữa hai mắt có thể trở nên cân bằng hơn và trẻ có thể không cần phải thực hiện phẫu thuật.
• Miếng dán mắt: Dán/che mắt khỏe để buộc mắt yếu hoạt động tích cực hơn. Phương pháp này giúp cải thiện thị lực và ngăn nhược thị ở trẻ em bị lác.
• Bài tập mắt: Bao gồm các bài tập thị giác giúp cải thiện khả năng điều tiết, phối hợp và vận động cơ mắt. Thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

4.2 Cách hết lác mắt bằng phẫu thuật điều chỉnh cơ vận nhãn

Phẫu thuật được xem là phương pháp điều trị dứt điểm trong các trường hợp:

• Lác nhiều, kéo dài không đáp ứng với điều trị không phẫu thuật trên.
• Mất khả năng nhìn hai mắt phối hợp.
• Lác gây ảnh hưởng đến chất lượng sống hoặc công việc.

Trong phẫu thuật, bác sĩ sẽ cắt – làm yếu hoặc rút ngắn – tăng sức căng của các cơ mắt để đưa mắt về trục thẳng hàng. Phẫu thuật có thể áp dụng cho một hoặc nhiều cơ, thậm chí hai mắt cùng lúc.

Tùy trường hợp, bệnh nhân có thể cần mổ bổ sung nếu hiệu quả chưa tối ưu hoặc lác tái phát. Hiệu quả phẫu thuật cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: độ tuổi mổ, tình trạng lác, mức độ tuân thủ điều trị sau mổ,…

4.3 Kết hợp các phương pháp để đạt hiệu quả tối ưu

Trong điều trị lác mắt, không có một phương pháp duy nhất hiệu quả cho mọi trường hợp. Việc kết hợp các hình thức điều trị như: chỉnh kính – tập mắt – dán mắt – phẫu thuật sẽ giúp tăng tỷ lệ thành công, nhất là đối với trẻ em khi được phát hiện sớm. Trong nhiều trường hợp, việc kết hợp điều trị nhược thị được áp dụng song song để phục hồi đồng thời cả thị lực và trục mắt. Phác đồ điều trị lác mắt thường kéo dài và cần được giám sát bởi bác sĩ chuyên khoa để theo dõi tiến triển.

 

5. Những lưu ý và sai lầm khi tìm hiểu cách hết lác mắt

• Tự ý tập luyện theo hướng dẫn trên mạng: Một số người bệnh áp dụng các bài tập trên mạng chưa được chứng minh mà không qua thăm khám nhãn khoa chuyên sâu.
• Trì hoãn thăm khám mắt cho trẻ nhỏ: Giai đoạn “vàng” từ 3–6 tuổi rất quan trọng trong phát triển thị giác. Việc trì hoãn khiến cơ hội phục hồi thị lực và khả năng phối hợp hai mắt giảm dần theo thời gian, đặc biệt ở trẻ dưới 7 tuổi.
• Lạm dụng thực phẩm chức năng, mẹo dân gian: Không có cơ sở khoa học chứng minh hiệu quả của thực phẩm chức năng hay các mẹo dân gian giúp điều trị lác mắt hiệu quả.
• Không theo sát lộ trình điều trị: Việc ngắt quãng hoặc bỏ dở điều trị giữa chừng làm giảm hiệu quả, thậm chí khiến mắt lác nặng hơn.
• Kỳ vọng quá cao vào phẫu thuật: Nhiều người nghĩ rằng phẫu thuật sẽ chấm dứt hoàn toàn lác mắt mà không cần tiếp tục theo dõi hoặc tập luyện. Trong thực tế, nhiều trường hợp bệnh nhân chỉ cần đeo kính đã hết lác và không cần phẫu thuật. Bên cạnh đó cũng có người bệnh cần mổ bổ sung hoặc duy trì tập luyện sau phẫu thuật để giữ kết quả lâu dài.
• Lựa chọn cơ sở điều trị không uy tín: Điều trị lác mắt cần có đội ngũ chuyên môn sâu và thiết bị đánh giá chính xác. Việc điều trị sai cách có thể khiến tình trạng lác nghiêm trọng hơn hoặc dẫn đến nhược thị không thể hồi phục.

6. Kết luận

Lác mắt là bệnh lý nhãn khoa có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp. Tùy vào mức độ và nguyên nhân, người bệnh có thể được điều trị bằng kính, tập luyện, phẫu thuật hoặc phối kết hợp nhiều phương pháp, Hãy thăm khám với bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám và tư vấn cách hết lác mắt chuẩn y khoa và hiệu quả.

Liên hệ Bệnh viện Mắt Thiên Thanh để được tư vấn điều trị lác mắt: 

• Hotline: 038 8967 699
• Website: https://matthienthanh.com
• Fanpage: Bệnh viện Mắt Thiên Thanh

Bài viết mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn và chỉ định chuyên môn trực tiếp từ bác sĩ.